فیلترها/جستجو در نتایج    

فیلترها

سال

بانک‌ها



گروه تخصصی











متن کامل


نویسندگان: 

احمدی واستانی سهیل

نشریه: 

اثر

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1403
  • دوره: 

    45
  • شماره: 

    4
  • صفحات: 

    41-71
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    19
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

در دورۀ ساسانیان با رسمیت یافتن دین زردشت، آتشکده ها به عنوان جلوۀ بارز تشریفات و آداب دینی، در جامعه نمایان شدند. از آنجاکه آتش در نزد زردشتیان عنصری مقدس بوده، نگهداری از آن شرایط خاصی را اقتضا می کرد، به همین منظور بناهایی به نام آتشکده (چهار تاقی) احداث گردیده است. خطۀ شمال ایران به­دلیل موقعیت استراتژیکی خاص یکی از مناطق ایران بوده که تا دو قرن نخست اسلام مانع نفوذ اعراب به این منطقه شده، به همین دلیل مورخین و جغرافی دانان مسلمان درخصوص این منطقه سکوت کرده اند و این امر سبب شد تا اطلاعات ما در خصوص بناهای مذهبی مردم این منطقه بسیار اندک باشد. هدف از این پژوهش بررسی آثار موجود این منطقه، که در متون تاریخی از آن ها به­عنوان آتشکده یاد شده و هم چنین آتشکده هایی که در کاوش های باستان شناسی در این منطقه کشف گردیده است؛ بنابراین در کنار مطالعات اسنادی از روش میدانی برای ثبت، ضبط و توضیح وضعیت کنونی آثار و براساس روش توصیفی-تحلیلی برای شناخت آثار استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد آثار منسوب به آتشکده در این منطقه که در متون تاریخی از آن ها به عنوان آتشکده یادشده است، از نظر نوع پلان و تاریخ ساخت هیچ ارتباطی آتشکده و پایۀ آتشدان ندارند، ولی تعدادی آتشکده در این منطقه کشف گردید که با مکان هایی که در متون تاریخ ذکرشده از لحاظ موقعیت جغرافیایی کاملاً متفاوت بوده و در هیچ منبع تاریخی از آن ها نام برده نشده است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 19

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1401
  • دوره: 

    6
  • شماره: 

    22
  • صفحات: 

    233-252
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    106
  • دانلود: 

    24
چکیده: 

محوطۀ تاریخی ویگل و هراسکان در شهرستان آران و بیدگل در شمال استان اصفهان واقع شده است. مطالعات باستان شناسی فصل اول این محوطه منجر به شناسایی بخش چهارطاقی یک آتشکده و قسمتی از راهروی طواف آن گردید. فصل دوم کاوش آتشکده در جهت شناسایی سایر فضاها در اطراف بخش مرکزی آتشکده بود. مطالعات باستان شناسی مشخص ساخت از آنجا که این آتشکده در بافت شهری ساخته شده است، نسبت به آتشکده هایی که دور از محوطه های استقراری ساخته شده اند، اهمیت بیشتری دارد. به جز شواهد معماری، عناصر مذهبی و تزئینی گچی یافت شده در این آتشکده، شناسایی چند کتیبۀ پهلوی ساسانی برروی دیوارهای راهروی طواف شرقی آتشکده و کشف سفال نوشته های پهلوی (استروکا) بر اهمیت آن افزود. کتیبه های پهلوی برروی ازاره های گچی و دیوارهای با پوشش گل اُخری به خطی خوش نگاشته شده اند و متأسفانه به جز چند کتیبه بیشتر آن ها قابل خوانش نیست و نیازمند پژوهش گسترده ای است. گردآوری اطلاعات دربارۀ آتشکدۀ ویگل و کتیبه های پهلوی آن به شیوۀ میدانی صورت گرفته و روش پژوهش براساس مطالعات زبان شناسی و توصیفی-تحلیلی است. پرسش های اصلی پژوهش عبارتنداز: محتوای کتیبه های پهلوی چیست و چه مضامینی را شامل می شود؟ تاریخ تخمینی نگارش این کتیبه ها چه بازۀ زمانی را شامل می شود؟ با توجه به مطالعات زبان شناسی و باستان شناختی صورت پذیرفته، قرارگیری این کتیبه ها در داخل فضای آتشکده، مضامین کتیبه ها سویۀ مذهبی دارند و با توجه به نظر پژوهشگران حوزۀ زبان های باستانی این کتیبه ها احتمالاً در قرون اول و دوم هجری قمری نگاشته شده اند. با توجه به تاریخ گذاری کتیبه ها به نظر می رسد آتشکدۀ ویگل که از روزگار ساسانی حیات داشته، تا قرون اولیۀ هجری قمری فروزان و دارای اعتبار بوده و پس از آن با اشاعۀ دین اسلام به مرور این آتشکده دستخوش تغییرات ساختاری و هویتی شده و احتمالاً در قرن شش هجری قمری بر اثر رخ دادهای تاریخی برای همیشه متروک گردیده است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 106

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 24 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نویسندگان: 

یزدانی راد علی

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1400
  • دوره: 

    15
  • شماره: 

    28
  • صفحات: 

    317-343
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    328
  • دانلود: 

    210
چکیده: 

مرکزیت آتش و آتشکده در دین ایرانی، و به تبع آن در آیین زردشت، همواره یکی از شناخته شده ترین و آشکارترین جنبه های این دین بوده است و نیایش آتش و مناسک مرتبط با آن چنان در فرهنگ و دین ایران باستان ریشه دوانیده و از چنان اهمیت و محوریتی برخوردار بوده که مشاهده گران ظاهربین را چاره ای باقی نمی ماند جز اینکه ایرانیان باستان را آتش پرست نام نهند. پژوهش حاضر، پژوهشی است توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر روش تحقیق کتابخانه ای که با تکیه بر اسناد و متون تاریخی و نیز بهره گیری از داده های مردم شناسانه، به بررسی دلایل و زمینه هایی می پردازد که چنین جایگاه برجسته ای را برای آتش و آتشکده ها در فرهنگ ایران باستان فراهم ساخته اند. بدین منظور، ابتدا به سراغ کارکرد دینی آتش و آتشکده ها می رود و نقش آتش به مثابه واسطه میان انسان های زمینی و ایزدان آسمانی را به بحث می گذارد و سپس، از کارکرد اجتماعی آتشکده ها-و به ویژه آتش های بهرام-از حیث نقش آن ها در شکل دادن به هویت اجتماعی و به دنبال آن، تقویت یگانگی و همبستگی اجتماعی سخن می گوید و بر این اساس، برخی از وقایع تاریخی در ایران باستان و روزگار اسلامی را تبیین می کند.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 328

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 210 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1404
  • دوره: 

    17
  • شماره: 

    1
  • صفحات: 

    233-260
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    30
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

بنای قلعه کُهزاد بر بلندترین نقطۀ کوه وِیزِنهار/وِیزِنیار در غرب دشت رومشگان و در جنوب غرب استان لرستان قرار دارد. کاوش های باستان شناسی محوطه در اواخر دهۀ 60ه‍.ش. مجموعه ای از واحدهای معماری به ابعاد 17×38متر را آشکار ساخت؛ این فضاها متشکل از دو چهارتاقیِ گنبددار با نقشۀ چلیپایی، تالاری چهارگوش با راهروهایی در اضلاع شمالی و جنوبی آن و چند فضای جانبی دیگر است که با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده اند. به کارگیری شاخصه هایی مانند ستون های تزئینی، گچبری هایی با نقش گل رزت، برخی دخل و تصرفات در عناصر معماری و مجسمه های مفرغی با منشأ نامعلوم، کاوشگر محوطه را بر این باور استوار کرد که بنای قلعه کهزاد را در زمرۀ «مهرابه های برجای مانده از اوایل حکومت اشکانی» قرار دهد؛ اما، مشخصات سازه ای و نحوۀ آرایش فضاهای معماری درکنار دیگر شواهد به دست آمده از بنا (سفال) این موضوع را تأیید نمی کند. در پژوهش حاضر تلاش می شود تا با استناد بر تمام شواهد موجود پرتو روشنی بر ابهامات پیشِ رو در مورد ماهیت کارکردی و بازۀ زمانی ساخت بنا افکنده شود. یافته های پژوهش ازطریق بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده و با بهره گیری از رویکرد تاریخی -تحلیلی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد بنای قلعه کهزاد قرابت چندانی با مهرابه یا معبد آناهیتا ندارد؛ در این بنا بقایای معماری یا نمادها و نشانه هایی که بتوان با استناد به آن ها پرستش خدای میترا یا بغ بانوی آناهیتا را گواهی داد، به دست نیامده است. ویژگی های فنی بنا مانند به کارگیری تاق های مازه دار با بیز کُند و استفاده از فیلپوش های مخروطی برای برپایی گنبدها به همراه گونه شناسی نمونه های سفالی، بیانگر تعلق بنای مزبور به دورۀ ساسانی است. همچنین پلان بنا و آرایش واحدهای معماری همچون ترکیب چهارتاقی های چلیپایی گنبددار با دالان های طواف و تالار مرکزی، الگوی رایج آتشکده های دورۀ ساسانی را تداعی می کند. وجود بقایای محل پایه آتشدان و سکوهای مکعب-مستطیل در فضای داخلی چهارتاقی های قلعه کهزاد نیز در راستای انجام مراسمات مذهبی در ارتباط با آئین زرتشتی قابل درک است.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 30

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
نشریه: 

باغ نظر

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1391
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    19
  • صفحات: 

    77-88
تعامل: 
  • استنادات: 

    1
  • بازدید: 

    1910
  • دانلود: 

    872
چکیده: 

تاکنون منطقه زاگرس مرکزی و به طور اخص استان های ایلام و لرستان از منظرگاه مطالعات باستان شناسی در دوران تاریخی مورد مطالعه جدی قرار نگرفته است. در جریان بررسی باستان شناسانه شهرستان آبدانان از مناطق جنوب استان ایلام و در حاشیه جنوبی کبیر کوه، تعداد 51 محوطه و اثر باستانی از دوره های مختلف تاریخی توسط نگارندگان این مقاله شناسایی شد. یکی از مهم ترین این کشفیات، محوطه ای وسیع به نام «جولیان» است که طی بررسی های باستان شناسی، بقایای یک شهر با آثار دوره ساسانی و صدر اسلام در این محل شناسایی و مستندسازی شد. در مرکز این محوطه عظیم تاریخی و مخروبه، بقایای یک چهارطاقی دیده می شود که به صورت ویژه ای قابل بحث است. بنای این آتشکده از گونه آتشکده هایی با دالان طواف در اطراف است که پیرامون آن، راهروهایی وجود دارد. نمونه هایی از این آتشکده در غرب ایران از جمله در شیان و میل میلگه در اسلام آباد غرب و همچنین در دیگر مناطق ایران از جمله آتشکده نگار کرمان و فراشبند فارس دیده می شود. علاوه بر اینها، تخت سلیمان آتشکده دیگری با این سبک معماری است که از جمله مهم ترین آتشکده های شناخته شده در جهان به شمار می آید. در این مقاله آتشکده نویافته جولیان برای نخستین بار، معرفی و با دیگر نمونه های مشابه سنجیده و تحلیل شده است. اهمیت موضوع در این است که پلان این آتشکده، موضوع پرچالش نحوه عملکرد این آتشکده ها را مجددا در معرض نقد صاحب نظران خواهد گذاشت.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1910

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 872 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 1 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 1
نشریه: 

باغ نظر

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1390
  • دوره: 

    8
  • شماره: 

    18
  • صفحات: 

    75-82
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    1265
  • دانلود: 

    1031
چکیده: 

چهارتاقی قصرشیرین معروف به چهارقاپی با اضلاع 25 متر یکی از بزرگ ترین آتشکده های ایران در دوره ساسانی به شمار می رود که با استناد به منابع تاریخی و شواهد باستان شناختی احتمالا در اواخر این سلسله ساخته شده است.بنای مذکور که در مجاورت کاخ خسرو قرار داشت، معبدی برای ساکنان کاخ به شمار می رفت تا تشریفات دینی خود را در آن به جای آورند. مجاورت این بنا با کاخ نشانگر وابستگی دین و دولت در حکومت ساسانی به یکدیگر است.چهارقاپی با وجود اینکه توسط رومیان تخریب و بعدها با تغییر حکومت و مذهب در ایران به حال خود رها شد، با گذشت زمان طولانی از ساخت آن، دارای پی و گوشواره ای بسیار مستحکم و جالب توجه است که عظمت آن را در زمان آبادانی آشکار میسازد.چهارقاپی با چهار درگاه ورودی در زمره آتشکده هایی قرار دارد که علاوه بر دارا بودن دالان طواف، از تزیینات معماری داخلی فوق العاده زیبایی نیز برخوردار بوده است. پیرامون این سازه مذهبی مجموعه ای از اتاق و تاسیساتی قرار داشته که در سال های اخیر بخش هایی از آنها در نتیجه کاوش های باستان شناسی کشف و تا حدودی مرمت شده است. سبک معماری این بنا کاملا ساسانی و با استفاده از مصالح بوم آورد از قبیل لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده و بر فراز آن گنبدی رفیع قرار داشته است.این مقاله کوشیده است تا با استفاده از منابع مورخین و جغرافیانگاران دوره اسلامی (رهیافت تاریخی) و نیز پژوهش های باستان شناسی سیمای روشنی از چهارقاپی ارایه و عملکرد آن را به عنوان یکی از مراکز دینی ساسانیان در اواخر این سلسله در کوست خوربران آشکار سازد.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1265

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 1031 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources
نشریه: 

باغ نظر

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1390
  • دوره: 

    7
  • شماره: 

    15
  • صفحات: 

    79-92
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    2849
  • دانلود: 

    1487
چکیده: 

بدون تردید در مطالعات باستان شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده ها و چهارتاقی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده ها و چارطاقی ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان شناسان ایرانی به استناد متون پهلوی بندهشن و یشت های اوستا آن را به عنوان آتشکده آذر برزین مهر - یکی از سه آتشکده شاخص دوره ساسانی - معرفی نموده اند. اگر چه در پژوهش های باستان شناختی انجام شده در این بنا مدرک معتبری در تایید این مساله بدست نیامد، لیکن مطالعه انجام شده در این بنا بیانگر آن است که این چهارتاقی، هسته اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است؛ متشکل از چهار جرز سنگی، راهروی طواف، پادیاو، بقایای سکوی آتشدان، اتاق انتظار، که با توجه به موقعیت قرارگیری چهارتاقی در یک پشته سنگی کم وسعت و در بین کوه های سر به فلک کشیده ریوند در نوع خود منحصر به فرد بوده و از اهمیت فوق العاده ای در شناخت آتشکده های ساسانی برخوردار است. نظر به اهمیت موضوع و جایگاه آتشکده ها در مطالعات مذهبی عصر ساسانی و به ویژه از آن جهت که این بنا تاکنون به طور علمی از منظر باستان شناختی مورد کاوش قرار نگرفته بود؛ هیات باستان شناسی ایران - لهستان برای نخستین بار طی دو فصل به مطالعه و کاوش در چارطاقی خانه دیو پرداخت. در این راستا مقاله پیش رو با هدف تکمیل مطالعات باستان شناختی بناهای مذهبی عصر ساسانی بر مبنای داده های باستان شناختی ضمن معرفی عناصر و فضاهای معماری مکشوفه چهارتاقی خانه دیو، نکاتی را نیز بر مبنای متون پهلوی در خصوص اهمیت و جایگاه آتشکده اذربرزین مهر ارایه می نماید.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 2849

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 1487 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 2
نویسندگان: 

مرادی یوسف

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1388
  • دوره: 

    1
  • شماره: 

    1 (پیاپی 1)
  • صفحات: 

    155-183
تعامل: 
  • استنادات: 

    1
  • بازدید: 

    1816
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

چهارتاقی نویافته میل میله گه یکی از آتشکده های دوره ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهار تاقی که هسته اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است، متشکل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف می باشد که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است. در داخل این آتشکده، سکویی جهت قرار گرفتن آتشدان (آدوشت) و تعدادی پایه گچی و سنگی قرار دارد که در نوع خود منحصر به فرد است. بررسی این عناصر، مطالعه معماری مذهبی دوره ساسانی به ویژه آتشکده های ایرانی را وارد دیدگاه جدیدی می کند. مطالعه این آتشکده و آتشکده شیان به دلیل دارا بودن ارزش های معماری و عناصر به کار رفته در داخل آن می تواند به بسیاری از ابهامات و خلاهای موجود درباره معماری مذهبی دوره ساسانی به ویژه مراسم نیایش آتش پاسخ دهد.در متون پهلوی اشارات مکرری به آتش مقدس شده که این امر می تواند نقش مهم عبادتگاه های زرتشتی را در معماری ساسانی نشان دهد. اما متاسفانه آگاهی های ما از آتشکده های ساسانی به ویژه چهار تاقی ها، بیشتر از نظر سبک معماری بوده و در مورد اهمیت و جایگاه این بناها، مرتبه آتش آنها، تولیت و انتساب روحانیون، نحوه درآمد و هزینه های این عبادتگاه ها کمتر بحث شده است. در این مقاله، نگارنده بر آن است ضمن معرفی چهارتاقی نویافته میل میله گه، نکاتی نیز درباره موارد فوق ارائه نماید.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 1816

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 1 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 2
نشریه: 

Persica Antiqua

اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    2026
  • دوره: 

    6
  • شماره: 

    10
  • صفحات: 

    23-42
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    12
  • دانلود: 

    0
چکیده: 

Kuh-i Sukhteh in Omidiyeh, one of the most important but less-known areas in southwestern Iran, is between Omidiyeh and today’s Aghajari. This area was considered a part of the Asak region (one of Arjan environs). Active sources of Fire plagued this area in ancient times due to its natural bed, and it was probably a place for the construction of shrines, including the Zoroastrian Fire Temple. This spatial feature was observed and written about by travelers and authors of the first and middle Islamic centuries. Historical texts refer to this area as a volcano, Fire, Fire Temple, and Fire altar. This research aims to compare the material presented by historical texts with archaeological data to locate the Asak Fire Temple. Conducting this research is necessary to complete the puzzle of the communication route between Ramhormoz and Arjan and identify the architectural structures related to the settlement and possible Zoroastrian shrines in this route. This research tries to answer this question: What is the connection between the Kuh-i Sukhteh area and Zoroastrian religious buildings in the Sasanian and the first Islamic centuries? Conclusion: Based on information from the historical and geographical texts of the first to middle Islamic centuries and archaeological data, including pottery and architectural remains, the Kuh-i Sukhteh in Omidiyeh is an adaptable place for the ancient Fire Temple of Asak. However, archaeological excavations seem necessary to document more architectural structures. The present study’s data result from authors’ survey studies and citation studies, and we have concluded by historical, descriptive analysis.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 12

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
اطلاعات دوره: 
  • سال: 

    1398
  • دوره: 

    9
  • شماره: 

    21
  • صفحات: 

    131-150
تعامل: 
  • استنادات: 

    0
  • بازدید: 

    562
  • دانلود: 

    391
چکیده: 

بخش جنوب غربی استان لرستان که با نام طرحان (طرهان) شناخته می شود، در دوره ی ساسانی و سده های آغازین اسلامی بخشی از ایالت مهرجان قذق به شمار می رفته است. این ناحیه یکی از مناطق مهم در مطالعات باستان شناسی اواخر دوره ی ساسانی و سده های آغازین اسلامی است. حدود تقریبی این ولایت حدفاصل دو رودخانه ی سیمره و کشکان را دربر می گیرد. چهارتاقی موسوم به «کَلِک تَمِرخو» در این منطقه و در بخش «کوهنانی» شهرستان کوهدشت در فاصله ی 20 کیلومتری محوطه های شاخص دوره ی ساسانی در حوضه ی سد «سیمره» قرار دارد. این چهارتاقی در واقع بخشی از محوطه ی بزرگ تری به نام «چیا کَلِکِ تَمِرخو» است که با استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملات گچ نیم کوب ساخته شده است. مطالعه انجام شده در این بنا نشان می دهد که این چهارتاقی، هسته ی اصلی باقی مانده از آتشکده ای با نقشه ی چلیپایی و چهار جرز سنگی، راهروهای پیرامون، پیشخوان، بقایای سکوی آتشدان و فضای میانسرا است که بر سطح هموار یک تپه ی طبیعی ساخته شده است؛ ضمن آن که تعدادی اتاق در پایین دست آن وجود دارد که به احتمال زیاد مرتبط با این چهارتاقی هستند. در مقاله ی پیش رو تلاش بر آن است تا برمبنای یافته های باستان شناختی، ضمن معرفی عناصر و فضاهای معماری مکشوف ی چهارتاقی تمرخو، به تحلیل و مقایسه ی این یافته ها با دیگر نمونه های مشابه به منظور پاسخ به پرسش هایی مطرح در مورد تاریخ برپایی آن، جایگاه و مرتبه ی آتش مورد پرستش در آن و همچنین شباهت های آن با دیگر بناهای همزمان پرداخته شود. نتایج تحقیق نشان می دهد آتشکده ی تمرخو در دوره ی ساسانی ساخته شده و در آن آتش آدران (یا آتش محلی) پرستش می شده است. این آتشکده از لحاظ پلان و فضاهای معماری، بیشترین شباهت را با آتشکده ی قلعه کهزادِ رومشگان دارد؛ با این وجود، دارای شباهت هایی با برخی از آتشکده های غرب ایران، مانند آتشکده های: شیان، میل میله گه، چن ژیه نیز هست.

شاخص‌های تعامل:   مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید 562

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesدانلود 391 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesاستناد 0 مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resourcesمرجع 0
litScript
telegram sharing button
whatsapp sharing button
linkedin sharing button
twitter sharing button
email sharing button
email sharing button
email sharing button
sharethis sharing button